Vijetnam: Fascinantna geografija i skrivene tajne Azije

Vijetnam je zemlja kontrasta, gde se drevne tradicije prepliću sa modernim životom, a nestvarni pejzaži pričaju priču dugu hiljadama godina. Sa populacijom koja je premašila 102 miliona ljudi, ova nacija u jugoistočnoj Aziji pulsira energijom koja se oseća od užurbanih ulica Hanoja do mirnih voda delte Mekonga. Iako je poznat po svojoj burnoj istoriji, Vijetnam danas nudi mnogo više – od geografskih čuda do jedinstvene kulture i gastronomije koja osvaja svet.

Osnovne činjenice i geografski položaj

Smešten na Indokineskom poluostrvu, Vijetnam ima oblik izduženog slova “S” i deli granice sa Kinom na severu, te Laosom i Kambodžom na zapadu. Njegova istočna i južna obala, duga preko 3.400 kilometara, zapljuskuje Južno kinesko more, stvarajući pejzaž ispresecan prelepim plažama, zalivima i ostrvima.

Zemlja ima jedinstvenu geografsku strukturu – proteže se preko 1.650 kilometara od severa ka jugu, dok je na svom najužem delu široka svega 50 kilometara. Ova specifična morfologija stvara različite klimatske zone, pa dok na severu vlada suptropska klima sa hladnijim zimama, jug uživa u tropskim temperaturama tokom cele godine. Glavni grad Hanoj, sa oko pet miliona stanovnika, nalazi se na severu i predstavlja politički i kulturni centar, dok je Ho Ši Min (nekadašnji Sajgon) na jugu najveći grad i ekonomsko srce nacije.

Kratak osvrt na burnu istoriju

Da bismo razumeli današnji Vijetnam, moramo se osvrnuti na njegovu složenu prošlost. Počevši od hunskih kraljeva u 3. veku pre nove ere, preko hiljadugodišnje kineske dominacije, pa sve do francuske kolonizacije u 19. veku, Vijetnam je bio poprište stalnih borbi za nezavisnost. Nakon Drugog svetskog rata proglašena je nezavisnost, ali je zemlja podeljena na komunistički Severni i antikomunistički Južni Vijetnam. Usledio je razorni Vijetnamski rat (poznat i kao Drugi indokineski rat), koji je trajao od 1955. do 1975. godine i ostavio duboke ožiljke. Padom Sajgona 1975. godine zemlja je konačno ujedinjena pod komunističkom vlašću, a grad je preimenovan u Ho Ši Min, u čast revolucionarnog vođe.

Prirodna čuda koja oduzimaju dah

Vijetnam je riznica prirodnih lepota, od kojih su neke svetski poznate, dok druge ostaju skriveni dragulji.

• Zaliv Halong: Verovatno najpoznatiji simbol Vijetnama, ovaj zaliv je pod zaštitom UNESCO-a i sastoji se od hiljada krečnjačkih ostrva i stubova koji se mistično izdižu iz smaragdne vode. Istraživanje zaliva brodom ili kajakom, poseta skrivenim pećinama i plutajućim selima je iskustvo koje se pamti do kraja života.
• Pećina Son Dong: Skrivena u Nacionalnom parku Fong Nja-Ke Bang, Son Dong je najveća pećina na svetu. Toliko je prostrana da ima sopstvenu reku, džunglu i klimu. Otkrivena tek 2009. godine, ova pećina predstavlja jedno od poslednjih istinski neistraženih čuda planete, a poseta je moguća samo kroz strogo kontrolisane ekspedicije.
• Delta Mekonga: “Posuda pirinča” Vijetnama, ova ogromna mreža reka, kanala i močvara na jugozapadu zemlje je centar poljoprivredne proizvodnje. Poseta delti nudi uvid u tradicionalni ruralni život, plutajuće pijace gde se trguje direktno sa čamaca i beskrajna zelena polja pirinča.
• Fan Si Pan – Krov Indokine: Sa visinom od 3.143 metra, ovaj planinski vrh na severu zemlje je najviša tačka Vijetnama. Nekada dostupan samo iskusnim planinarima, danas se do vrha može doći modernom žičarom, koja pruža spektakularan pogled na terasasta polja pirinča i planinske vence.

Gradovi kontrasta: Od carskih palata do modernih metropola

• Hanoj: Glavni grad odiše šarmom starog sveta. U njegovom srcu je Stara četvrt, lavirint uskih ulica nazvanih po robi koja se tu nekada prodavala (ulica svile, ulica bambusa). Jezero Hoan Kiem sa hramom Ngoc Son u centru pruža miran predah od gradske vreve.
• Ho Ši Min (Sajgon): Kao najveći grad, Ho Ši Min je dinamična metropola koja nikada ne spava. Pored modernih nebodera, ovde se nalaze i istorijske znamenitosti poput Palate ponovnog ujedinjenja i Muzeja ratnih ostataka, koji svedoče o burnoj prošlosti.
• Hoj An: Ovaj prelepo očuvani trgovački grad pod zaštitom UNESCO-a poznat je po žutim fasadama, lampionima koji noću osvetljavaju ulice i stotinama krojačkih radnji. Predstavlja verovatno najfotogeničniji grad u Vijetnamu.
• Hue: Nekadašnja carska prestonica, Hue je dom monumentalne Citadele i Zabranjenog ljubičastog grada, kompleksa palata i hramova gde su nekada živeli carevi iz dinastije Ngujen.

Život, kultura i ljudi

Iako je ekonomski napredak vidljiv, veliki deo populacije i dalje živi u ruralnim područjima i bavi se poljoprivredom. Pirinač je okosnica i ishrane i ekonomije. Zanimljivo je da u Vijetnamu ima preko 45 miliona registrovanih motocikala, što ih čini glavnim prevoznim sredstvom i uzrokom čuvenog saobraćajnog haosa u gradovima.

Porodica ima centralnu ulogu u društvu, a poštovanje starijih je duboko ukorenjeno. Vijetnamci slave Novu godinu dva puta – 1. januara i Lunarnu Novu godinu, poznatu kao Tet. Tet je najvažniji praznik, vreme kada se porodice okupljaju, posećuju hramove i daruju jedni druge.

Vijetnamska kuhinja je posebna priča. Zasnovana na svežim sastojcima, bilju i balansu pet ukusa (slatko, slano, kiselo, gorko i ljuto), smatra se jednom od najzdravijih na svetu. Najpoznatija jela uključuju:

• Pho (Fo): Nacionalna supa sa rezancima, govedinom ili piletinom i svežim začinskim biljem.
• Banh Mi: Francuski baget napunjen mesom, povrćem i paštetom – savršen primer fuzije kultura.
• Nem (Sveže prolećne rolnice): Rolnice od pirinčanog papira punjene škampima, mesom, rezancima i povrćem.

Biološka raznovrsnost i jedinstvene vrste

Vijetnam je jedna od zemalja sa najvećom biološkom raznovrsnošću. U njegovim šumama i planinama žive stotine vrsta ptica i sisara. Neke od najređih vrsta na svetu pronađene su upravo ovde, poput saole, antilope poznate kao “azijski jednorog”, koja je otkrivena tek 1992. godine. Tu je i crvenonogi duk, jedan od najšarenijih primata na svetu, koji je nažalost kritično ugrožen.

Vijetnam je zemlja koja budi sva čula – od ukusa fuzije, preko mirisa tamjana u hramovima i buke motocikala, do pogleda na pejzaže koji izgledaju kao da su sa druge planete. To je destinacija koja nudi avanturu, istoriju, kulturu i toplinu ljudi, ostavljajući neizbrisiv trag na svakom posetiocu.